Gün geçmiyor ki sosyo-ağ'da yeni bir başlanıç (start-up) şirketi ve web 2.0 hizmeti ile karşılaşmayalım. Bu heyecan ve geometrik artış hiç şüphesiz akıllarda bazı soru işaretleri bırakıyor ve bırakmaya devam edecek. Web 2.0 başlangıç şirketleri genelde ücretsiz servisler sunarak hayatlarına başlıyor halen de birçoğu ücretsiz-dünya görüşünü korumaya devam ediyor. Peki bu ücretsiz iş modelinin perde arkasında nasıl bir karlılık modeli var. Mantıklı bir takipçi burada yatan strateji ve iş modellerini elbette görebiliyor. Bu yazımda bu iş modellerinden bir tanesine işaret etmek istiyorum. Bu iş modelinin adı Freemium. Bu iş modelinin denklemi basit :
Free + Premium = FreemiumFaz 1 : Ücretsiz Evre - Topluluk ve TrafikBu iş modelindeki şirketler hayatlarına Free olarak başlayıp Kolektif Kullanıcı Katkısı, Sosyal Ağ etkisi ve Viral Yayılım ile güçlerine güç katarken hatırı sayılır bir topluluğa ulaşmayı hedefliyorlar. Gelen topluluk ve artan trafik artık bir sonraki hamlenin yapılması için uygun koşulları oluşturuyor. Yeni topluluk algısında ücretsiz servisler olmazsa olmaz bir güven olgusu, dolayısıyla önümüzdeki 10 sene boyunca ücretsiz ve açık kaynak hizmetlerin önün kimse alamaz. Bu durumu gören şirketler bu ücretsiz servislerini devam ettirmek zorunda ama bir yandan da işletmenin çarklarını döndürecek karlı bir iş modelini kurmak zorunda. Peki ücretsiz evrenin olgunluk aşamasında nasıl bir portre var. Online kitle oluşmuş, bu kitlenin içinde hatırı sayılır bir oranda daha fazlasını bekleyen ve bunun için bedeline razı olacak öncü bir kuvvet var. Bu öncü kuvvet Y Jenerasyonundaki (Young Generation) ilerici mangaya verilen ad. Teknoloji konusunda fazlasıyla meraklı ve aksiyoner olan bu manga sizden daha fazlasını istiyor.
Faz 2 : Ücretli Evre - Zengin Servisler ve İçerikBaşlıktan sakın olan ücretsiz evrenin son bulduğu anlaşılmasın. Bu evrede ücretli ve ücretsiz evre beraber devam etmekte. Hizmet sağlayıcı yelpazesini genişleterek topluluğun ilerici mangasından gelen sesi dinleyerek onlara istediklerini verdiği bu evre ile iş modeli çarkları döndürmeye başlıyor. Flickr'i, Google For Business gibi bir çok önemli iş modeli bu evrenin başarılı örnekleri arasında.