Güney Afrika Dış Ticaret Büyüklüğü - Koniks.com

Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Dış Ticaret Büyüklüğü

Ekonomik güç ve gelişmişlik düzeyi bakımından Afrika kıtasının en büyük ekonomisi olan Güney Afrika’da büyük ölçüde sanayi ve madencilige dayanan piyasa ekonomisi yürürlüktedir. Sahra altı Afrika bölgesinin toplam GSYİH’sının yaklasık %50’sini gerçeklestiren Güney Afrika’nın diğer bazı Afrika ülkeleri ile karşılaştırmalı ekonomik göstergeleri aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. Güney Afrika’nın 18. yüzyılın ortalarına kadar tarım ve hayvancılığa dayalı olan ekonomisi, 18 yüzyılın ikinci yarısından itibaren, dünyanın en zengin altın ve elmas yataklarının bulunmasıyla birlikte gelişme kaydetmeye başlamıştır.

II. Dünya Savaşı sonrasında uygulanmaya başlanan ithal ikamesine dayalı politikalar, imalat sanayinin gelişmesine yol açmış ve zengin maden yatakları, ucuz işgücü ve yatırımlarla birlikte istikrarlı bir büyüme trendi yakalanmıstır.

1960’lı yıllarda maden ve minerallerde dünya talebinin artması ülke ihracatının da önemli miktarda artmasına yol açmıs, 1980’li yıllara kadar ekonomideki büyüme trendi istikrarsız dönemlere ragmen devam etmistir.

1980’li yıllarda, ırkçılık politikası yüzünden ülkeye uygulanan uluslararası ekonomik ambargolar, yatırımların azalması ve dünya ekonomisinde olumsuz gelişmeler yaratan petrol şokları gibi nedenlerle Güney Afrika ekonomik bir gerileme sürecine girmistir.1990’lı yıllarda ise apartheid rejiminin çöküsüyle birlikte ekonomik gelişme süreci yeniden başlamış, ülke bir çok uluslararası ve bölgesel ekonomik kuruluşa katılmıştır.

Güney Afrika, gelir dağılımının eşitsizliği bakımından Dünya’da ilk sıralarda yer almaktadır. Halen ülkedeki sermayenin önemli bir kısmı beyazlar tarafından kontrol edilmekte, ancak son yıllarda siyahların ekonomik hayatta daha aktif hale geldikleri gözlemlenmektedir.

1994 yılında yapılan ilk demokratik seçimlerden sonra ekonomide büyüme trendi devam etmiş, 1995-2005 yılları arasında GSYİH’daki artıs, 1998 yılı hariç, her yıl %2’nin üzerinde gerçekleşmiştir.

Veriler incelendiginde sürekli olarak dış ticaret fazlası veren Güney Afrika’nın 2004 yılından itibaren dış ticaret açığı vermeye basladığı görülmektedir. 2005 yılında ithalat %15 oranında artarak 351 milyon randa (55 milyar dolar) ulaşmış, ihracat ise %12 artışla 331 milyon rand (52 milyar dolar) olarak gerçekleşmiştir. GSYİH’ya %50’ye yakın bir katkıda bulunan dış ticaretin Güney Afrika ekonomisinde önemli bir faktör oldugu görülmektedir.

2005 yılında, rantın ABD doları karşışındaki değerinin yüksek olması, iç tüketimin artması, faiz oranlarının düsmesi ve petrol fiyatlarının yüksek değerlerde seyretmesi nedeniyle dış ticarette açık verilmistir. Söz konusu gelismelerin 2006 yılında da devam etmesi muhtemeldir.Öte yandan, Güney Afrika dış ticaretinin yapısı zaman içinde değişikliklere uğramıstır. Dış ticarette İngiltere, Almanya, ABD ve Japonya başlıca ticari partnerler konumunu devam ettirmekte, son dönemde ise Çin’in bu beş ülkenin ardından en önemli ticaret partneri olarak öne çıktığı görülmektedir. Ayrıca, Suudi Arabistan ve İran son yıllarda Güney Afrika dış ticaretinde ilk on ülke arasına girmislerdir. En çok ihracat yapılan ülkeler sıralamasında 2005 yılı itibariyle Japonya, İngiltere, ABD, Hollanda, Almanya ilk bes sırada yer almakta, bu ülkeleri sırasıyla Avustralya, Belçika, Çin, İspanya ve İsviçre izlemektedir.

En fazla ithalat yapılan ülkeler sıralamasında ise 2005 yılı itibariyle Almanya, Çin, ABD, Japonya, İngiltere ilk bes sırada yer almakta, bu ülkeleri sırasıyla S. Arabistan, Fransa, İran, İtalya ve G. Kore izlemektedir. Dış ticaretin bölgelere göre dağılımı incelendiginde, dış ticaretin yaklasık %40’ının gerçeklestirildigi Avrupa Birligi ülkeleri açık ara ile Güney Afrika’nın en önemli ticaret partneri olma konumunu sürdürürken, Kuzey Doğu Asya ülkeleri, NAFTA ülkeleri ve Güney Afrika Kalkınma Topluluğu ülkeleri diğer önemli ticaret partnerleri konumundadır.

Ülke ekonomisinde son yıllarda kaydedilen gelismeler neticesinde imalat sanayi sektörünün GSYİH içindeki payı artmıs, imalat sanayi madencilik ve tarım sektörlerinin toplamının iki katı oranında GSYİH’ya katkı yapar konuma gelmistir. Bu gelismelere paralel olarak Güney Afrika ihracatının kompozisyonunda da degisiklikler kaydedilmis ve imalat sanayi ürünleri toplam ihracatın %60’ından fazlasını olustururken, madencilik ürünleri ihracatında düşüş kaydedildiği görülmektedir.Tarım ürünleri ihracatı ise %5’lik paya sahip bulunmaktadır.

Güney Afrika ithalatının sektörel dağılımında ise %83 ile sanayi ürünleri ithalatı basat sektör olarak karsımıza çıkmakta, madencilik toplam ithalatta %15, tarım ise %2 paya sahip bulunmaktadır. Baslıca ihraç ürünleri incelendiginde, altın, platin ve kömürden olusan maden ürünleri ile metaller ve degerli metaller, elmas, ara mallar, otomobil ve otomobil yedek parçalarının önemli ihraç kalemleri oldugu görülmektedir. Güney Afrika’nın ithalatında baslıca ürünler ise makineler, petrol ürünleri, motorlu kara tasıtları ve otomobil yedek parçaları olarak göze çarpmaktadır.

Yıllara Göre Güney Afrika Dış Ticaret Değerleri
Değer: 1.000 $

Yıllar İhracat İthalat Denge Hacim

2000 30.356.870 27.071.839 3.285.031 57.428.709
2001 29.224.407 25.120.067 4.104.340 54.344.474
2002 9.885.975 26.206.223 3.679.753 56.092.198
2003 36.452.558 34.237.952 2.214.606 70.690.510
2004 46.000.972 47.659.476 - 1.658.504 93.660.448
2005 52.107.745 55.293.233 - 3.185.488 107.400.978

Kaynak: Güney Afrika Ticaret ve Sanayi Bakanlığı

Kaynak:www.dtm.gov.tr