Çinliler Doğrudan ’hayır’ Demez - Koniks.com

Çin Halk Cumhuriyeti kendisini "çoklu etnik nüfuslu bir ulus" olarak kabul ediyor. Nüfusun büyük bir çoğunluğu "Han Chinese" etnik grubuna ait. Birçok etnik alt grubu bir araya getiren bu yapı ortak kültür ve dil özelliklerine sahip.

Çin Halk Cumhuriyeti, nüfusun büyümesini engel-lemek amacıyla girişimlerde bulunuyor. Örneğin kentler-deki nüfusa sınırlama getirmek için tek çocuğa sahip olma kuralı getirildi. Kırsal arazilerde yaşayan ailelerde ilk çocuk kız ise 2. çocuk şansı veriliyor. Çünkü kırsal alanlarda erkekler daha fazla "değerli" görülüyor. Bu politika yalnızca "Han" çoğunluğuna uygulanıyor.

Çin iş kültüründe toplumcu düşünce geçerli, hatta özel sektörde dahi bunun etkisi var. "Ününü korumak" felsefesi, Çin kültürünün daha iyi anlaşılması açısından önemli bir kavram. Çin kültüründe bir kişinin ününü koruması ve sosyal varlığını sürdürmesi gelecekte gerçekleştireceği işleri belirliyor. Utandıracak bir durum yaratmak veya sükunetin ortadan kalkması, kasten olmasa dahi müzakerelerin "felaketle" sona ermesine neden olabilir.

İş Görüşmesi Yaparken
Görüşme süresince ince ayrıntıları kaçırmamak ve birbirini anlamaya yardımcı olabilmek amacıyla kendi tercümanınızı yanınızda ***ürmeniz çok faydalı olacaktır. Konuşmalarınız kısa, basit olmalı, argo ve anlaşılması zor kelimeleri içermemeli. Bunun yanında konuşmanıza sık sık ara verin. Böylece herkes daha iyi kavrayacaktır. Organizasyonun farklı seviyelerine göre sunuş hazırlamalısınız. Eğer bir teklif verecekseniz, ziyaret öncesinde dağıtım için en az 20 kopya hazırlamalısınız. Sunuş materyalleriniz siyah ve beyaz olmalı. Renkler bu kültürde farklı anlamlar içerebilir ve çoğunluğu olumsuz anlama gelebilir.

Çinliler genel olarak dışarıdan gelecek bilgilere temkinli yaklaşırlar. Komünizmin etkisi her yerde olduğu gibi görüşmelerde de etkisini gösterir. Teorik ve diğer objektif gerçekler, bu doktrine karşı olmadığı sürece kabul edilir.

Çinliler kartvizit değiştirme konusunda çok isteklidir, bu yüzden görüşmeye gitmeden önce yanınızda bol miktarda kartvizit ***ürmeyi ihmal etmeyin. Kartların bir yüzeyi İngilizce, diğer yüzü Çince olursa yararlı olacaktır. Kartvizitinizde profesyonel unvanınız, özellikle de karar vermede yetkinizin olup olmadığı da ilave edilmelidir. Çin kültüründe kartvizit değiştirmenin en önemli nedeni sizin tarafınızda karar vericilerin tespit edilmesidir. Eğer şirketiniz ülkenizde belli büyüklüğe ulaşmış, aynı zamanda eskiden kurulmuş ve size prestij sağlayacak farklı özellikleri içeriyorsa, kartınızda bunları mutlaka belirtin. Kartvizitinizi altın mürekkep ile bastırmanız da artı bir değer olarak kabul ediliyor. Çünkü Çin kültüründe altın, prestij ve refahın simgesi. Kartınızı iki elinizle takdim edin ve Çince yazılı kısmın alıcının tarafında olmasına dikkat edin. Onların kartvizitini aldığınızda kartı incelediğinizi belirtecek bir süre geçirin, daha sonra kartvizit saklama cüzdanına koyun. Eğer masanın üzerinde müzakere halindeyseniz aldığınız kartı masanın üstünde tutun. Size sunulan kartvizitin okunmaması ve gelişigüzel cüzdana sıkıştırılması yapacağınız protokolün baştan bozulmasına neden olabilir.

Çin iş protokolüne göre, kişiler toplantı odasına hiyerarşik bir sırada girerler. Çinli odaya giren ilk yabancıyı, grubun başı olarak kabul eder. Hiyerarşi konusuna verdikleri önem nedeniyle, sizin adınıza görüşmeleri yürütecek, kıdemli bir kişiyi yanınızda bulundurmalısınız. Onlar da aynısını yapacaktır. Grupta yalnızca kıdemli kişilerin tartışmalara katılmasına müsaade edilir. Daha az kıdemli bir kişi tarafından müdahale edilmesi bir Çinli’nin "şok olmasına" neden olabilir. Çin kültüründe “tevazu” erdem sayılır. Abartma kuşkuyla karşılanır.

Çinliler size doğrudan "Hayır" demez. Bunun yerine çelişkili cevaplar verirler. Örneğin ’Belki’, ’Emin değilim’, ’Onun hakkında düşüneceğim’, ’Göreceğiz’ gibi cevaplar genellikle ’Hayır’ anlamına gelir.

Randevu
Çin iş kültüründe bir görüşmeye geç gitmek kabalık olarak kabul edilir. Ziyaret için en uygun mevsim Nisan-Haziran ve Eylül-Ekim aylarıdır. İş yerlerinin ve devlet ofislerinin açık olduğu saatler pazartesi-cumartesi sabah 8:00-17:00’dir. Büyük şehirlerde çalışma süresi haftada 5 gün olarak kabul görür. Birçok Çinli öğlen 12:00-14:00 arasında işe ara verir. Randevularınızı programlarken, Çin yeni yılı gibi tatillerden de haberdar olmalısınız. Bu dönemlerde işyerlerinin büyük bir çoğunluğu kapalıdır. Bu tarih yıldan yıla değişiklik gösterir.

Çinliler avantaj sağlamak için görüşmelerin belirlenen sürelerinin üzerine çıkması konusunda çaba sarf edebilirler. Ziyaretinizin son gününde, her şeyle ilgili olarak tekrar görüşmek isteyebilirler. Sabırlı olun, hislerinizi karşı tarafa belli etmeyin, gecikmeleri sükunetle karşılayın. Toplantının bitiş müddetlerinden bahsetmeyin. Toplantının bitiminde, Çinli görüşmeciden önce ayrılmanız beklenir. Amacınıza ulaşmak için birçok kez seyahat yapmanız gerekebilir. Çinli işadamları bir işe başlamadan önce çok kuvvetli bir ilişkinin kurulmasını tercih ederler. Kontrat imzalansa bile, kendileri için daha iyi koşulları oluşturmak için baskı yapmaya devam edeceklerdir.

Hediye Verme
Çin iş kültüründe resmi politika gereği hediye alışverişi yasaktır. Bu hareket rüşvet olarak görülüyor ve illegal olarak kabul ediliyor. Bu nedenle hediyeniz reddedilebilir. Ancak hediye ile ilgili tavırlar birçok organizasyonda daha fazla serbestleşmeye başladı. Hangi durumda olursa olsun, siz yine de hediye verirken şu konulara dikkat edin: Eğer hediyenizi bir şahsa veriyorsanız, bunu iş gereği olarak değil, özel olarak, arkadaşlık çerçevesinde yapmalısınız. Çinli, bir hediyeyi kabul etmeden önce 3 kez reddedecektir. Bunu açgözlü biri olmadığını göstermek için yapacaktır. Israr etmeye devam edin. Kabul ettikten sonra şükranlarını iletecektir. Aynı yöntemi sizin de uygulamanız beklenebilir.

Diğer insanların bir arada oldukları anda bir kişiye değerli hediye vermeyin. Bu davranış, alıcının utanmasına, bazı sorunlar oluşmasına neden olabilir. Bir şahıstan ziyade, bütün bir şirkete bir hediye veriyorsanız şu kuralları takip etmeniz koşuluyla hediyeniz daha kolay kabul edilecektir: Bütün tartışma ve görüşmeler bittikten sonra hediye değiştirme işi gerçekleştirilmelidir. Hediyenin şirketinizi temsil eden bir hediye olduğunu belirtin, ekibin liderine verin. Çok pahalı olmamasına özen gösterin, karşı tarafı karşılık verebilmek için zor durumda bırakmayın. Değerli hediyeler arkadaşlığın bir göstergesi olarak gizli bir şekilde şahıslara verilmeli. Çin’e gitmeden önce hediyenizi ambalajlamayın, Çin geleneklerine uymayabilir. Eğer mümkün olabilirse hediyeleriniz için kırmızı renkli ambalaj kağıtlar kullanın, bu rengin şans getireceğine inanılır. Renklerin birçok farklı anlamı olduğu için en iyisi hediyenizi bir dükkanda veya otelde bu servisi yapan yere yaptırmanız olacaktır. Hediyede makas, bıçak veya diğer kesici nesneler arkadaşlığın ve aranızdaki bağların kesilmesi olarak yorumlanır. Cenaze töreni ile ilgili olan, saat, mendil, gibi hediyelerden, beyaz, siyah ve mavi renkli ambalajlardan kaçınmalısınız.

Halk Davranışı
Çinliler ilk selamlaşmada başlarını aşağıya doğru eğerek selam verecektir. El sıkışma da uygulanır. Ancak Çinli ortağınız gibi selamlaşmanızda fayda var. Bir okul, tiyatro veya diğer çalışma yerlerini gezerken, ‘Hoş geldiniz’ anlamında alkışlanırsanız şaşırmayın. Siz de karşılık olarak alkışlamalısınız. Duygularınızı belli eden davranışlardan ve olağan olmayan yüz ifadelerinden kaçının. Çinliler konuşurken ellerini kullanmaz ve karşısında konuşan da bunu yaparsa sinirlenirler. Bazı el hareketleri tabii ki gerekli olabilir.

Özellikle yaşlı olan ve yönetici pozisyonundaki bir Çinli, yabancılara temas etmekten hoşlanmaz. Bir grup içinde ilk önce en kıdemli kişi ile tanışmalısınız. Gülümseme Çin’de apaçık yapılmaz, çünkü hislerinin bastırılması için büyük bir baskı uygularlar. Aynı cinsiyetten kişilerin toplum içinde el ele dolaştıklarını gözlemleyebilirsiniz. Halk içinde kişilerin birbirlerine sevgi gösterilerinde bulunmaları pek hoş karşılanmaz. Ellerinizi cebinize koymayın, bunu kabalık olarak kabul edebilirler. Size çok özel sorular da sorulabilir, yaşınız, geliriniz, evli olup olmadığınız gibi. Bu sorulara cevap vermek istemiyorsanız, nezaketinizi bozmadan, ilgisiz bir cevap veriniz. Soru soran kişiye karşı sinirli olduğunuzu belli etmeyin.

İş Kıyafeti
Çin iş kültüründe muhafazakar ve fazla renkli olmayan takımlar ve kravatlar kullanılır. Parlak renkli olanlar makbul değildir. Kadınlar da muhafazakâr takım veya elbise giyerler; bir bluz veya yüksek yakalı bir üst tercih edilir. Hafif renkli, nötr, bej ve kahverengi renkler tercihen kullanılır. Tutucu bir yapıda oldukları için, alçakgönüllülüğü ön plana alan kıyafetleri tercih ederler. Düşük ökçeli düz ayakkabılar kadınların seçimlerinde temel faktörü oluşturur. Yüksek olanlar ise yabancı diplomatlar tarafından verilen resepsiyonlarda giyilir. Çin iş kültüründe smokin yoktur.

Çin’de Yemek
Çin’de iş amaçlı verilen yemekler popülerdir. Akşam yemekleri 18.30-19.00’de başlayıp 2 saat sürer. Eğer konuksanız zamanında gitmeniz gerekir. Çinli ev sahipleriniz resmi yemekle ilgili düzenlemeleri yapmak için önceden orada bulunacaklardır. Restoranda verilen yemekler büyük bir çeşitlilik içerir.

Çin iş kültüründe hiyerarşik yapıya uygun olan işaretlenmiş yerinize oturmalısınız. Genellikle masanın ortasında, kapıyı gören tarafa onur konuğu oturtulur. Ev sahibi doğrudan soluna oturur. Herkes azalan statüsüne göre yerleşir. En kıdemli üye tam ortadaki yere oturur.

Yemeğe ve içkiye ilk olarak misafir başlar. Daha sonra diğerleri devam eder. Yemekte iş tartışılmaz. 5 kişilik masaya 10 kişiye yetecek kadar yemek ısmarlamak yaygın bir durumdur. Eğer yemeğin sonunda masada çok fazla yemek kalmazsa ev sahipleri bozulur.

Pirinç pek çok Çinli için doyurucu bir yemek olduğundan, genellikle yemeğin sonuna kadar servis yapılmaz. Bu nedenle yemeğinizle birlikte pirinç yemek istiyorsanız garsona daha önce servis için rica etmelisiniz, özellikle yemek çok acı olduğu zaman. Yemek süresince 20 kadar yemek servisi yapılabilir, bu yüzden başlangıçta çok fazla yemeyin. En iyisi her tabaktan çok az miktarda almaktır.

Boş tabak bırakmak size yeterli miktarda yemek verilmediği şeklinde algılanabilir ve müthiş bir kabalık olarak da değerlendirilebilir. Diğer taraftan hiç dokunulmamış yemek bırakmak da gücendirme anlamına gelebilir. Hoşlanmadığınız bir yemek dahi olsa, nezaket adına bir parça tatmalısınız.

Çin iş eğlencesinin en önemli kısmı ise "yum cha" olarak bilinen çay içme törenidir. Toplantı ve yemek öncesinde ilişki kurmak için kullanılır. Eğer yeni bir çayın doldurulmasını istemiyorsanız bardağınızda bir miktar çay bırakın.

Bir kap içerisinde ikinci bir çay parmaklarınızı daldırmak ve yıkamak amacıyla ikram edilebilir.

Masada gürültülü yemek ve geviş getirmek normal karşılanır. Bu durum aynı zamanda yemeğin beğenildiğinin işaretidir. Akrep, çekirge, yılan derisi, safra ve kan, lezzetli yemekler olarak kabul görür.