Nedir Bu Web 3. 0 Dedikleri? - Koniks.com

Henüz 2.0' a yeni yeni kanımız ısınmışken, tribünlerden üç üç üç!!! naraları yükselir oldu. Tribünlerin sesine kulak verip heyecanla yerimizden kalktık, 2-0 olsun bizim olsun diyenlere kulak vermeden merakımıza yenildik, araştırmaya koyulduk. Kimileri anlamsal web dedi, bazıları kulak asmayın anlamsal diyenlere artık web akıllandı diye akıl verenler oldu. Evraka evraka diye bağırıp ortalığı yıkanlar da, bu fenomene halen imkansız gözüyle bakanlar da bu tartışmanın önemli tarafları. Dönen bir tartışma ve henüz filizlenmemiş bir fikir de olsa bizi alıp ***üreceği algısal geleceği şekillendireceği bir gerçek. Biz de tartışmanın gücüne saygı duyuyoruz. Bu yüzden Web 3.0' un irdelenmeye değer bir gelecek olduğuna inanıyorum.

Henüz doğmamış bir bebekten söz ederken elbette ihtiyatlı olmakta fayda var, bu yüzden konuya şüpheyle ve irdeleyen bir bakış açısı ile yaklaşmaya gayret edeceğim. Aslında bu yazıda web 3.0 derinliklerine girmeden konuya bir giriş yapmak, sonraki yazı dizisinde olayı çok boyutlu olarak ele almaya çalışacağım.

Web 3.0, Semantic Web, Akıllı Web, adı henüz konmamış bu yeni paradigma gerçekten yeni bir dünya görüşünün ilk adımları sayılabilir. Yeni dünya düzeninde taşlar yerine oturup teknolojik olgunluk evresi yakalandıktan sonra webin akıllanmasına şahit olabiliriz.

Web 2.0 Evresi

Web 2.0 bireylerin katılımcı ve üretken olduğu yeni dünya düzenini sahneye koydu. Herkes bu sahnenin oyuncularını hayretle ve ilgiyle takip ederken, birden kendilerini sahnede bulan bu kitle artık birer oyuncu olduğunun farkına vardı. Birçokları bu devri AJAX gibi teknolojilere bağlasa da, aslında bu kurallara karşı gelen bir devrimdi. İlk olarak eBay 90lı yıllarda alıcı ile satıcı arasındaki kuralları altüst ederek bu geçişin fikri zeminini hazırladı. Sonra olanlar oldu ve bugüne geldik. Arada geçen süre başka bir yazının konusu olduğundan burayı şimdilik pas geçiyoruz. Peki Web 2.0' ın artıları ve eksileri nelerdi. Neler doğru gitti neler yanlış gitti.

Web 2.0' ın doğruları herkesin malumu; katılımcı, demokratik, üretken, paylaşımcı, sosyal ve daha fazla bilgi. Son kelimeye dikkatinizi çekmek istiyorum. Daha fazla bilgi, yerine göre size çok fazla alternatif ve seçim şansı tanırken, yerine göre daha fazla karmaşa ve seçim zorluğu da getirebilir. Sonuç olarak Web 2.0 orantısız bir bilgi ekosistemi oluşturarak ortaya devasa ve yönetilemez bir bilgi çöplüğü çıkarmaya başladı. Düşünsenize bugün bir ürün seçmek, ya da tatile gitmek için kaç site araştırması yapmanız gerekiyor. Sosyalleşen web' de zaman su gibi akıp geçiyor. Bilginin toplanması, derlenmesi ve sonuca dönük olarak kullanılması halen insan eli ve sınırları ile yürüyor. Bilginin özüne ulaşmak, sentezlemek, elde varolan bilgiyi verimli işlere yöneltmek gelecekte bizi bekleyen en zor işler arasında. Web 2.0 araçlarını kullanıyorsanız bugün blog takibi, sosyal etkileşim ve anlamlandırma günümüzün önemli bir zamanını harcıyor.

Evet bu koşullarda bizi bekleyen en büyük tehdit pürüz ve parazitlerden arındırılmış saf bilgiye ulaşmak ve bunu ihtiyaçlara göre hızlı olarak kullanmak. Gerek bireylerin, gerek kurumların ürettiği bu standart dışı bilgi ancak standartları oturmuş bir teknoloji ve ilkel zekaya sahip bir web ile filtrelenebilir. Elbette Web 3.0 sadece bilgi yönetiminden ibaret değil. Ortada önemli itici kuvvetler ve bunların şekillendireceği yeni dünya düzeninden bahsetmeliyiz.

Web 3.0 Motivatörleri

* Birlikte İşlerlik : Bugünün birbirinden bağımsız içerik depolarına sahip web uygulamaları yavaş yavaş birlikte çalışabilen entegre bir ekosisteme dönüşüyor. Bu dönüşüm ortak bilgi havuzları ve bilginin farklı boyutlarda ele alınması için uygun koşulları oluşturmakta

* Yüksek Erişilebilirlik : bant genişliğinin artışı, yeni medya, mobil pazarın büyümesi ve teknolojik kısıtların ortadan kalması üretilen ve tüketilen verinin artışı ve buna paralel artan yeni ihtiyaçlar

* Ağ Tabanlı Hesaplama Gücü : web tabanlı mimarilerin gelişimi ile birlikte dağıtık sistemler, SaaS yapıları, web servisleri ve kümelenmiş hesaplama gücünde (Cloud Computing) ciddi bir artış yaşanıyor. Amazon' un Cloud Computing stratejisi, Oracle ve Microsoft gibi büyük oyuncuların bu alandaki yatırımları yeni altyapı hizmetlerinin önünü açmış durumda. Bu artış akıllı webin ihtiyaç duyacağı yüksek hesaplama gücünün altyapısını oluşturacak. Ne de olsa yapay zeka basit bir iş değil.

* Açık Teknoloji ve Platformlar : Açık kaynak dünya görüşü önemli bir ivme kazandı. Microsoft bile bu rüzgara boyun eğmek ve açık standartlara yatırım yapmak durumunda kaldı. Artık bir çok platform ve sistem bu açık standartlar üzerinden haberleşme ve entegrasyon yeteneklerini geliştiriyor. Web 3.0'la birlikte birbirleriyle konuşan web uygulamalarını görmek mümkün olacak. Semantik Web Servisleri iş başında :)

* Ortak Kimlik ve Veri Taşınabilirliği : RSS, OPML gibi teknolojiler bloglar aleminin taşınabilirliği konusunda 2 önemli teknoloji. OpenID gibi ortak kimlik servisleri de Web 3.0' ın olmazsa olmaz ihtiyaçlarından birisi. Birbirleriyle konuşan akıllı web uygulamaları için kimliklerin ve verilerin taşınabilirliği önem kazanıyor. Bugün Facebook, Google ve MySpace gibi bir çok sosyal ağ platformu veri taşınabilirliği konusunda önemli çalışmalar yürütmekte.

* Akıllı Web : Web 2.0 ne kadar akıllı derseniz şuan pek akıldan söz edemiyoruz. Web içeriğine anlam katmak için bir çok standartlaşma çabası devam ediyor. RDF, OWL, SPARQL gibi yeni diller webin akıllanması için yeterli olurmu bilinmez ama bu alandaki çalışmlar başlamış durumda. İlerki yazılarda bu konulara değineceğiz.

* Dağıtık Veritabanları : bilgi her yerde, peki ele avuca sığmayan bu bilgiyi nasıl yönetiriz. Cevap açık dağıtık veritabanları ve bunları yönetebilen sistemler ile. Amazon S3 servisi ve gelecek yeni nesil hizmetler bu alandaki önemli yatırımlar için umut vaadediyor.

Aslında Web 3.0 tanımını yapmak güç. Çünkü ortada kesin bir tanım bulunmuyor. Bu yüzden gelecek ne getirecek, web 3.0 bunun neresinde yer alabilir bu konular asıl tartışma konusu. Yazıyı burada kesip alternatif web 3.0 tanımlarını bir sonraki yazıya bırakmak istiyorum.

Not : Yazıda bulunan görsel materyalleri görüntülemek için sitemi ziyaret edebilirsiniz.