90' lar dijital devrimin yaşandığı, işletme fonksiyonlarının elektronik sistemler üzerinden yürütüldüğü ve merkezi yapılanmanın kral tahtına oturduğu seneler olarak aklımda kalmış. O zamanlarda Bill Gates' in "Dijital Devrim" kitabı 90'lı yılların 2. yarısında önemli bir yankı uyandırmıştı. Yeni işletme modeli için dijital çağ üretkenlik ve verimlilik anlayışımızda önemli bir devrim yaşatmıştı. Bu dijital çağın 2. evresini yaşadığımız günümüzde, Yeni Çağın İşletmesi - İşletme 2.0 zihinsel bir dönüşümü başlatmış durumda.
Merkezi yapılanma; demokratik ve katılımcı olmaktan uzak, tepeden inmeci, kontrol ve denetim ile desteklenmiş bir yönetim biçimini andırmakta. Bu yönetim tarzının bireylerin güçlendiği 21. yüzyılda da devam edeceğini söylemek zor olsa gerek. Bu yapı yerini adem-i merkeziyetçi, katılımcı ve demokratik platformlara bırakacak hiç şüphesiz.
Adem-i merkeziyetçi yönetim stratejilerinin gelişmesi ile birlikte İşletme 2.0' ın alanı giderek genişlemeye devam edecek. İşletme 2.0 kurumlar için zor bir dönüşüm projesi. İşin teknik altyapısından ziyade kurumsal kültür ve zihinsel dönüşümün gerçekleştirilmesi önemli bir psikolojik planlama gerektiriyor. Özellikle yönetim direnci ve kurum kültürü aşılması gereken önemli direnç noktaları olarak göze çarpıyor. Bu dönüşüm gerçekleştirilmeden önce tüm kurum paydaşlarında ortak bilincin oluşturulması için farkındalık ve vizyon çalışmalarının yürütülmesi, örneklerin gözden geçirilip kuruma uygun geçiş planının çıkartılması önemli mihenk taşlarından bir kaçı. Peki İşletme 2.0' ı zihinsel dönüşüme çeviren etkenler neler, işletme 2.0 iş yapış modellerinde neyi değiştiriyor bir göz atalım:
* İşbirlikçi Kurumsal Zeka: yukarıdan aşağıya doğru ilerleyen karar mekanizmaları tüm bireylerin katılımı ile yatay bir düzleme oturtulması demokratik karar mekanizmaların doğmasına neden oluyor. Bu yönetim kademesi için kabullenmesi zor bir durum. Elbette tüm kararlarda bu yöntemin uygulanacağını söylemek hayalcilik ama kuruma değer katacak bir çok noktada ortak karar süreci ve platformların işletilmesi alışılması güç bir durum oluşturabilir. İş Birlikçi Kurumsal Zeka için Wiki, blog gibi ortamlar bireylerin demokratik sürece olan katkılarını sağlayacak basit araçlar.
* Organizasyon Yapıları : ünvan çarkları arasında sıkışmış ağır hiyerarşik şirketler bugün çeviklik ve etkin karar alma mekanizmalarında sürekli problemler ile karşılaşmaktalar. Kişi bağımlı karar alma, hiyerarşinin getirdiği hantal karar süreçleri günümüz rekabetçi dünyasında kurumları bekleyen en büyük riskler. İşletme 2.0 yönetim biçiminde hiyerarşik organizasyon yerini matris yapıya bırakırken ünvanlar yerine rol tabanlı bir görev paylaşımı esas alınıyor. Çalışanlar görevleri itibariyle ortak bir vizyon ve hedef etrafında toplanan paylaşımcı bir kitle.
* Bilgi Yönetimi ve Güvenlik : kurumsal bilgi yönetimi ve bunun güvenlik düzeyi işletmelerin üzerinde önemli durduğu kritik bir konu. Bilginin saklanması, bilgiye erişim ve bilginin faydalı bir çıktıya dönüştürülmesi kurumsal politika ve prosedürlerin geçerli olduğu bir arena. Özellikle işin güvenlik boyutu paranoya seviyesinde ele alınırken geleneksel işletmelerde bu o dereceye ulaşmıştırki, elinizin altındaki bilgiye ya da sizin için değerli olabilecek bir bilgiye ulaşmak bile sıkıntılı ve izinlerle yürüyen bir iştir. İşletme 2.0' a geçişte yaşanacak en zor nokta güvenlik yönetimi olmakla birlikte düzeylendirilmiş bir bilgi güvenliği ile işletmeler çalışanların yararına olacak bilgileri açık platformlardan sunma yoluna giderek önemli bir katmadeğer sağlayacaktır. Bilgi sinerjisinin ortaya çıkardığı çığ etkisi; işletmelerin yenilikçilik, çeviklik, üretkenlik ve verimlilik artışı sağlamasını kolaylaştıracaktır.