Özelleştirmeler, satın almalar, el değiştirmeler, şirket evlilikleri, şirket boşanmaları, küçülmeler hatta iflasların yaşandığı değişken ortamda kimse güvende değil, dolayısıyla kariyer adına uzun vadeli plan yapılamıyor. Tek neden bu da değil. Eski modelin ürettiği insanların uzun vadede başarılı olmadığı görüldü. Ayrıca teknolojinin iş yapış şekillerini değiştirdiği yeni ortamda bazı meslekler kayboluyor, yenileri doğuyor, yeni kariyer modelleri ortaya çıkıyor. Dikey kariyer yolu artık yatay hale gelmiş durumda. Yönetim danışmanı ve eğitmen Ulaş Bıçakçı, "İnsanlar çoğunlukla geleceklerini ve kariyerlerini önce ailelerden sonra diplomalardan, yöneticilerden, şirketlerden ve de genelde "devlet baba"dan beklediler bugüne kadar. ariyer, iş güvencesi, terfi, yükselme ve gelecek hep onlardan beklenir oldu. Bu nedenle "kariyer planlaması" İK birimlerinin en önemli fonksiyonu haline geldi. Ancak bu model artık doğru dürüst çalışmıyor. Bugün iş yaşamında gerçekleşen köklü değişimler nedeni ile klasik kariyer buharlaşmaya başladı ve bireysel kariyer ön plana çıktı" diyor.
İş değiştirme fobisi
Ancak genel olarak hepimizde iş, meslek veya şirket değiştirme fobisi olduğu da bir gerçek. Bir alanda gerekli uzmanlığı ve ilişki ağını kurduktan sonra oranın konforunu kolay kola y bırakmaya yanaşmıyoruz. Oysa uzmanlar, kişilerin önlerinde terfi (step up) yerine ilerlemek (step forward) seçeneğini görmenin sıkıntıları azaltacağına dikkat çekiyor. Dolayısıyla bu yeni kariyer modelini daha sıkıntılı ve daha zor olarak algılamak, terfi ve yükselme tutkusunun yarattığı baskıyı da azaltabilir. Kişilerin kendi kariyerlerinin iplerini eline alması, kurumlara ya da yöneticilere olan bağımlılığının azalması üstelik daha dinamik bir iş yaşamı fırsatları yok etmiyor, sadece çeşitlendiriyor. Bıçakçı''nın ifadesi ile kariyer de, başarı da yaygınlaşıyor. Artık; aynı şirkette kalma süreleri azalıyor, aynı işte kalma süreleri düşüyor, aynı meslekte ve aynı şirkette kariyer kavramı değişiyor, aynı iş yerinde emekliliğe dek çalışma seyrekleşiyor.
"Hayatta tek kariyer" modelinin yerini çoklu kariyere bıraktığı günümüzde, kişilerin henüz bir kurumda çalışıyor iken seçeneklerini artırmaları gerektiğine dikkat çeken PricewaterhouseCoopers İK Hizmetleri Bölüm Yöneticisi Murat Demiroğlu, bir birikime yaslanarak risk alabilen insanların bu dönemde ön plana çıkacağını söylüyor. Dolayısıyla sadece büyük şirketler değil çok çeşitli boyutlarda pek çok şirketler de insanlar için yeni alternatif iş imkı yaratıyor. İnsanlar artık büyük şirket tutkusunu yenip yeni şirketlerde deneyimlerini artırabilir.
Yönetim Danışmanı Ulaş Bıçakçı''ya göre değişmekte olan dikey kariyer anlayışının bireylere yansıyan sakıncaları şöyle:.
* Şirketlerde yapılanma ve yönetim biçimleri değişiyor. Yalın organizasyon, yatay organizasyon, sıfır hiyerarşi gibi gelişmeler ara kademe kadroların ortadan kalkmasına neden olacak. Örneğin British Airways yakın zamanda 600 ara kademe yöneticisinin işine son vereceğini açıklamıştı.
* Bu gelişmeler de düşey (lineer) yükselme, terfi etme suretiyle hiyerarşik kademeleri tırmanarak, adım adım yükselme modelinin buharlaşmasını hızlandıracak.
* Klasik kariyer düşüncesi insanları, "müdür/yönetici kompleksi"ne sokuyor. Herkes bir basamak, bir kademe yükselmek için iş hariç her şeyi göze alır duruma geliyor. Terfi, titr, unvan, makam, merci, koltuk hey şey demek oldu. Hiyerarşi''ler hıyararşi''lere dönüşmüştür. (Birincisi, "hiyer" ikincisi, "hıyar" ile yazılıyor.) Ancak yeni düzen klasik kariyerin bu özelliklerinde de değişime neden oluyor.
* Bu kompleksler sadece çalışırkenki astlık üstlük meselesinden de ibaret değil. Büyük bir şirkette genel müdürlük yaparken, kriz nedeniyle işsiz kalmış bir insan, kendine başka bir şirkette genel müdür yardımcılığını yakıştıramıyor. Bu tür düşünceleri terk etmeliyiz.
* Ünlü yönetim gurusu Yine Tom Peters 2010 yılında kurmay görevlerdekilerin yarısının işsiz kalacağını söylüyor. Tom Peters şöyle diyor: "Geleneksel kurmay birimler yok olacaklar, çoğu zaman tamamen kaybolacaklar. Doğal sonuç olarak hemen hemen tüm işler proje ekipleri görevleri haline gelecek ve ana ''fonksiyonel'' disiplinleri içine alacak".
Başarı İçin Zihniyet Değişimine Hazır Olun
* Üniversiteden, diplomadan aşırı beklentilerimizi azaltmak zorundayız.
* Mezun olduktan sonra iş seçmekte kriterlerimiz dar olmamalı.
* Alternatif eğitimleri denemeliyiz. Ciddi biçimde çoğalıyorlar.
* Hayat boyu yeni şeyler öğreneceğimizi ve öğrendiklerimiz doğrultusunda yeni kariyerler yaratabileceğimizi unutmamalıyız.
* Uzmanlık alanlarını çeşitlendirmeliyiz. Bir hukuk diplomasının yanına iyi derecede bilinen İspanyolca sizi uluslar arası ticaret hukukunun aranılan avukatı haline getirebilir.
* Meslek odaklı değil iş odaklı olmalıyız.
* "Büyük bir şirkete kapağı atıp oradan emekli olmak" saplantısından kurtulmalıyız.
* Küçük şirket ve değişik işleri de denemeliyiz. Küçük şirketlerde kısa zamanda daha çok şey öğrenme ortamı var.
* Bilinçli bir şekilde iş değiştirmekten korkmamalıyız, aynı ya da değişik şirketlerde...
* "At gözlüklü uzman" hastalığına yakalanmamalıyız.
* Terfi (step up) yerine ilerlemeye (step forward) odaklanmalıyız.
* Makam, merci, koltuk, unvan, titr tutkusu yerine işimizi iyi yapma tutkusuna sahip olmalıyız.
* Kariyerimizi şirketlerde yapılan kariyer planlamalarından beklemek yerine kendimiz yönlendirmeliyiz.
* Yarının şirketleri bugünkülerden çok farklı olacak. Görev, yetki ve sorumluluklarımızın açık seçik belirtilmesi gibi saplantılardan kurtulmamız lazımdır.
Yazan: Zehra Tike, isteinsan.com.tr
29/08/2007 : 07:05:31 
Alıntı