Yönetimde Dersimiz Sosyal Bilimler - Koniks.com

Başarılı bir yönetici olmak için teknik zeka, finans sihirbazlığı ve üstün satış becerileri artık yetmiyor. Yeni dönemde talepteki değişimin şifresini çözmek isteyenler, tüm sosyal bilimleri tarayıp, iş hayatında uygulanacak ipuçları bulmak zorunda

21. yüzyılda işin ağırlık merkezinde arz yerine talebin yer alması, teknoloji, finans ve küresel zihniyet konusundaki bilgiler ile birlikte, talebin ve tüketici tercihlerinin geleceği hakkında da sağlam öngörülere sahip olmayı gerektiriyor. Bunun için aşağıdaki uygulamalı sosyal bilim dallarından sonuna kadar yararlanmak şart:

Demografik yapı: Nüfusbilim, iç ve dış talebin bugünkü durumu ve gelecekteki bileşimi için önemli ipuçları sunar. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK), "Nüfusun Sosyal Ekonomik Durumu" başlığını taşıyan 1990 ve 2000 sayım sonuçları karşılaştırılarak analiz edildiğinde, talebin coğrafyası hakkında derinlemesine bilgi edinmek mümkün olabilir.

Nüfus öngörüleri: Büyük yatırım projelerinin olgunlaşması en az dört beş yıl, yeni ürünlerin tutunması da en az iki-üç yıl gerektirdiği için, demografik analizlerde, 10 veya 15 yıl sonrasının nüfus yapısını dikkate almak zorunludur. Prof. Dr. Cem Behar ve arkadaşlarının 1999'da TÜSİAD yayınları arasında çıkan "Türkiye'nin Fırsat Penceresi" adlı araştırmasındaki öngörüler hâlâ güncelliğini koruduğu için kapsamlı bir şekilde incelenmeli. Birleşmiş Milletler ve ABD Sayım Bürosu'nun Türkiye'nin gelecekteki nüfusu ile ilgili araştırmalarını da gözden geçirmek de yarar sağlayabilir.

Ekonomik analiz: Bizde futbol, eğitim ve ekonomi konusunda herkesin bir fikri vardır. Ancak günümüzün modern şirketlerinin CEO'ları, makroekonomik analiz ve tahmin konusunu, artık profesyonel bir iş olarak görüyor. İyi yönetilen şirketler, zengin ülkelerin büyük şirketleri gibi, tek işi makroekonomik analiz olan bir baş ekonomist (chief economist) istihdam ediyor veya bu konuda danışmanlık hizmeti alıyor.

Makroekonomik tahmin: Göz kararı ve el yordamı ile veya sezgiye güvenerek geleceğe nüfuz etme çabaları, yeni dönemde yerini bilimsel tahmin (forecasting) ve senaryo planlaması tekniklerine bırakıyor. Hazırlanan raporları değerlendirmek için üst düzey yöneticinin, ekonominin geleceği hakkında muhakkak sağlam bir fikir ve görüş sahibi olması gerekiyor.

Analitik ve eleştirel düşünce: İyi yöneticiler olaylara herkesten farklı baktıkları için, başkalarının göremediğini görür. Bunun için, yöneticinin kendine özgü bir eleştirel ve analitik düşünce yöntemi geliştirmesi gerekir.

Paradigma ve faz analizi: Başarılı yöneticiler, olaylara bir bütün olarak bakmayı ve geçmişten geleceğe köprü kurmayı iyi bilir. Paradigma analizi, bu beceriyi daha da geliştirebilir. Böyle yönetici, gideni ve gelmekte olanı, herkesten önce algılayabilir.

Sosyoloji: Türkiye'yi ve iş hayatını anlamak için toplumsal yapının, toplumsal değişimin ve uyum mekanizmalarının iyice kavranması gereklidir. Orta vadede talebin yönü ve dağılımı ile ilgili bilgilere ulaşmak da ancak sosyolojik araştırmalarla mümkün olur.

Sosyal psikoloji: Tüketicilerin tutum ve davranışları derinlemesine analiz edildiğinde talepteki değişimin rotasını tahmin etmek kolaylaşır. Belirli bir hedef kitlenin veya tüketici segmentlerinin zevk ve tercihlerindeki değişimin izlenmesi ancak sosyal psikolojinin iş hayatına uygulanması ile mümkün olur. Bu konularda uluslararası üne sahip bilim adamlarımız var. Muzaffer Şerif'in grup dinamiği, Çiğdem Kağıtçıbaşı'nın tutum ve davranışlar ile kültürel psikoloji konusundaki kitapları ve genç kuşağın araştırmaları, bir şirketin talep analizi için sağlam bir altyapı oluşturabilir.

Evrimsel psikoloji: Ekonominin ve toplumun gelişmesine rağmen, insan davranışlarının bazı temel nitelikleri hiç değişmez, aynı kalır. Gen araştırmaları ve kültürel antropolojiden yararlanılarak bu niteliklerin tespit edilmesi, sosyal trendlerin ve moda döngülerinin anlaşılmasını kolaylaştırır.

Kentleşme araştırmaları: Bu konuda TÜİK'in iç göç istatistiklerine şöyle bir bakmak ve ilk göç kuşağının tutum ve davranışlarını konu alan araştırmaları incelemek şart. Ancak göç edenlerin ikinci ve üçüncü kuşağında değişen tutum ve davranışlar hakkındaki araştırmalar pek fazla değil. Bu kuşaklar hakkındaki bilgiler, pazarını genişletmek ve derinleştirmek isteyen yöneticiler için vazgeçilmez bir nitelik taşıyor.

Hayat tarzı analizleri: Amerika'da değerler ve hayat tarzı (value and life styles= VALS) araştırmaları iş hayatında yaygın bir şekilde kullanılıyor. Türkiye'de de benzer araştırma ve gruplamaların yapılması gerekiyor.

Kültür incelemeleri: Farklı bilim dallarından gelen uzmanlardan oluşan ekipler, kültürel mirasın ve yaşayan kültürün ekonomik tercihler üzerindeki etkisini ortaya çıkarabilir. Dış pazarlarda tutunabilmek ve kalıcı olmak da yabancı kültürlerle ilgili sağlam ve kapsamlı bilgiler gerektirir.

Gelir dağılımı analizleri: TÜİK'in yaptığı gelir dağılımı ve tüketim harcamaları araştırmaları, farklı gelir gruplarındaki tüketici davranışları ile ilgilenenler için bir hazine değerindedir.

Demoskopik araştırmalar: Anketler ve kamuoyu araştırmaları, halk kitlelerinin, düşünce, bakış açısı ve tercihleri konusunda önemli ipuçları verir. Bu nedenle çeşitli kuruluşlarca yaptırılan araştırmalar temin edilip incelenmelidir.

İletişim: Az ve nadir oldukça değeri artan malların aksine bilgi, ancak paylaşıldıkça değer kazanır. Bilgi ve enformasyonun şirket içinde ve dışındaki iletişiminin etkinleştirilmesi, şirketlerin başarısında büyük önem taşır. Halkla ilişkiler ise marka oluşumu ve kriz yönetimi gibi konularda gerekli olur.
F.Türkoğlu