Bulgaristan’da İş Yapmak İsteyenler İçin Bilgiler - Koniks.com

Bulgaristan’da İş Yapmak İsteyenler İçin Pratik Bilgiler

Ücretler

Bulgaristan’da “Asgari Ücret” 1 Ocak 2006’dan itibaren 160 levadır.
2005 yılının üçüncü çeyreğinde ortalama aylık 320 Leva (160 Euro) olarak belirlenmiştir.
Vergi ve Sigorta


1 Ocak 2005’den itibaren sosyal güvenlik ve sağlık sigortası işveren payı aylık ücretin % 30’dur.
KDV oranı tüm ürünler için %20’dir.
2006 yılında kurumlar vergisi oranı % 15’tir.
Ancak İşsizlik oranı, Bulgaristan genelindeki işsizlik oranının %50’sini geçen Belediyelerde kurulan işletmelerde aşağıdaki koşulların tümünün sağlanması durumunda vergiden muafiyet sözkonusu olabilir.

Çalışanların %80’i sözkonusu belediye hudutları içinde ikamet etmelidir.
Vergi muafiyetinin sağlanacağı yıl şirketin herhangi bir vergi veya sosyal sigorta primi borcunun olmaması gerekmektedir.
Şirketin varlıklarının muaf tutulan vergi miktarı kadar artırılması ya da vergi miktarı tutarında bir meblağın bir sonraki yıl işçilere yapılan ödemeler için kullanılması gerekmektedir. İşsizlik oranlarındaki değişiklikler, bu hakkı kazanmış firmanın takip eden 5 yılki hak kullanımını engellemez.
Gelir Vergisi Oranları

180 levaya kadar: vergi ödenmiyor
180 - 250 leva arasında: 180 leva üzeri için % 20
250 - 600 leva arasında: 14 leva + 250 leva üzeri için % 22
600 leva üzeri: 91 leva + 600 leva üzeri için % 24

Elektrik ve Su


Elektrik fiyatı KDV dahil kWh başına 0,023 EUR – 0,082 EUR arasında değişmektedir.
Bulgaristan genelinde su fiyatları belediyelere göre değişim göstermektedir. Sofya’da sanayi kullanımı için suyun metre küpü, KDV dahil, 0,47 EUR – 0,53 EUR arasında değişmektedir.
Kira ve Satış


Sofya’da ofis kiraları Ocak 2006’da metre kare başına aylık 3 EUR - 15 EUR arasında değişmektedir.
Sofya’da ofislerin satış fiyatı Ocak 2006’da metre kare başına aylık 550 EUR - 1200 EUR arasında değişmektedir.
Kur

13 Ocak 2006 tarihi itibariyle 1 USD = 1.62 BGN (döviz alış).
1 Ocak 1999 tarihinden itibaren 1 EUR = 1.95 BGN olarak sabitlenmiştir.
Bulgaristan ile Türkiye Arasındaki Anlaşmalar


Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması (1994)
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması (1994)
Serbest Ticaret Anlaşması (1999). Bu anlaşma uyarınca Sanayi ürünlerinin ticaretinde iki taraf da gümrük vergisi almamaktadır. Tarım ürünleri içinse tercihli vergi oranları uygulanmaktadır.
Şirket Türleri

Bulgaristan’da %100 yabancı sernayeli şirket kurulabilmektedir. Bulgaristan’da yabancı ortaklarla kurulan şirketler Bulgar ortağı olsun ya da olmasın Bulgar şirketi olarak kabul edilir ve Bulgaristan Ticaret Kanununa göre faaliyette bulunabilirler. Yabancıların kuracağı şirket ya limited ya da anonim şirket statüsünde olabilir. Her ikisi de sermayedarlarına sınırlı sorumluluk yüklemektedir.


Anonim Şirket (Bulgaristan’da AD olarak kısaltılmaktadır.)Minimum iki gerçek veya tüzel ortakla kurulmaktadır. Sermayesinin asgari 50 000 leva )yaklaşık (25 000 €) olması gerekmektedir.(Tek Kişilik Anonim Şirket Bulgaristan’da EAD olarak geçmektedir)
Limited Şirket (Bulgaristan’da OOD olarak kısaltılmaktadır.)
Minimum iki gerçek veya tüzel ortakla kurulmaktadır. Sermayesinin asgari 5.000 leva (2.500 €) olması gerekmektedir. (Tek Kişilik Limited Şirket Bulgaristan’da EOOD olarak geçmektedir)


Şirket Kuruluşu


Bulgaristan’da şirket kuruluşu mahkeme kaydıyla yapılmaktadır. Bunun için şirket ana sözleşmesi, şirket sermayesinin yatırıldığı banka hesabı, vergi ve şirket kimlik (Bulstad) numarası ile mahkemeye başvuruda bulunarak şirket kuruluş kararı alınmaktadır. Bu işlemler için avukatlarla çalışan aracı şirketler bulunmaktadır. Ayrıca Bulgaristan Sanayi ve Ticaret Odası da ücreti mukabili bu hizmeti vermektedir.




İlk Giriş Vizesi


Bulgaristan’a girmek isteyen Türk vatandaşları (işadamları, tursitler) vize uygulamasına tabidir. Bu nedenle vize almak isteyenlerden, Bulgaristanda yerleşik şahıslardan davet mektubu getirmeler istenmekte veya seyahat acentaları aracılığıyla vize alınabilmektedir. İşadamları için en güvenilir yol; Bulgaristanda faaliyet gösteren bir firmanın Bulgaristan Sanayi ve Ticaret Odası aracılığıyla göndereceği davet mektubu ile başvurularını yapmalarıdır.


Büyük şehirlerde, İstanbul Ankara ve Edirne’de bulunan konsolosluklara başvuruda aracılık eden kurumlar mevcuttur. Ancak bu kişilere karşı dikkatli olunması ve fazla ödeme yapılması önerilir.


Bulgaristan’da şirket kurmak veya temsilcilik açmak mahkeme kararı ile gerçekleşmektedir. Firmaların Bulgaristan Sanayi ve Ticaret Odasına kayıt olma zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak sözkonusu odaya veya diğer odalara kayıt olan firmalar daha fazla güven vermektedir.


Şirket çalışanı Türk vatandaşlarının oturum vizesi alması gerekmektedir. Ancak bu işlemler bazen bürokrasi açısından zorlayıcı olabilmektedir.


Oturum Vizesi


Yabancıların Bulgaristan hükumetinden oturum vizesi alması için,


1. Bir işyerinde çalışmak isteyenlerin, Bulgaristan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından izin almaları
2. Ticari faaliyette bulunacakların en az 10 Bulgar vatandaşına istihdam sağlaması gerekmektedir.

Başlangıçta oturum vizesi altı aylık verilmektedir. Beş yıl boyunca yılda en az 181 gün Bulgaristan’da kalan yabancılar süresiz oturum izni alabilmektedirler.

Bulgaristan’da şirket kuranların oturum vizesi için başvurduklarında istenen belgeler:


Mahkeme kararı
Vergi dairesinden alınan vergi numarası
Şirketin kimlik numarası olan BULSTAT numarası
Vergi Levhası
Bulgaristan Ticaret Odasına kayıt (ihtiyari)
Oturum izni isteniyorsa en az 10 Bulgar işçinin sigortası, iş sozleşmeleri, maaş bordroları
Sigorta numarası
Herhangi bir Bulgar bankasında firma adına açılmış hesap cüzdanı
Kira sözleşmesi
Belediye kaydı
Vergi borcu olmadığına dair vergi dairesinden bir belge