Bulgaristan’ın Dış Ticaretin Büyüklüğü - Koniks.com

Bulgaristan’ın Dış Ticaretin Büyüklüğü

Bulgaristan DTÖ kurallarıyla uyumlu bir liberal dış ticaret rejimi uygulamaktadır. Dış ticaret mevzuatı tamamiyle AB mevzuatı ile uyumlaştırılmış olup uygulamada sektörlerin AB’ye uyum konusunda bazı eksiklikleri bulunmaktadır.

Bulgaristan’nın 2005 yılı dış ticaret hacmi %23,1 artarak 24,2 milyar €’ya ulaşmıştır. Böylece Bulgaristan ekonomisinin dünya ekonomisine entegre olma derecesini ölçen Dış Ticaret/GSYİH oranı 2005 yılında %113 olarak gerçekleşmiştir.

2005 yılı ihracatı %18,4, ithalatı ise %26,4 artarak sırasıyla 9,5 ve 14,7 milyar € olmuştur. 2005 yılında, daha önceki iki yılda olduğu gibi, ithalatın artış hızı ihracatın artış hızından daha büyük olması dış ticaret açığının daha da artmasına neden olmuştur. 2005 yılında dış ticaret açığı %44 büyüyerek 5,2 Milyar €’ya ulaşmıştır.

2005 yılında ihracatın yapısında katma değeri yüksek olan malların payında bir artış gözlenmektedir. Böylelikle yatırım mallarının payı %15’i aşmaktadır. Yatırım malları ihracatında en büyük artış ise petrol ürünlerinde gerçekleşmiştir – yaklaşık % 50. Söz konusu muazzam artış petrol fiyatlarındaki artıştan kaynaklanmaktadır.

Neticede tüketim malları ve hammadde ihracatının payı azalmıştır. Hazırgiyim ve ayakkabı ihracatının tüketim malları ihracatı içindeki payı 2004 yılında % 66 iken, 2005 yılında % 50 olmuştur. Hazırgiyim ve ayakkabı ihracat payındaki düşüşün önemli bir nedeni Çin mallarının uluslararası piyasalara yaygın bir şekilde girmesidir.

Hammadde ihracatında metal ihracatı önemli yer almaktadır. Bulgaristan demir-çelik üretiminde önemli yere sahip Kremikovtzi şirketindeki yapısal değişiklikler sonucunda demir-çelik ihracatı %4 azalmıştır. Demir dışı metallerin ihracatı ise %23 artarak değer olarak demir-çelik ihracatını aşmıştır.

CED’in (Center for Economic Development) projeksiyonlarına göre işletmelerin büyük bir bölümünün yeniden yapılanması ve yeni yatırımların devreye girmesi (örneğin Şisecam’ın Bulgaristan’ın Tırgovişte kentinde inşaa ettği cam fabrikasının çalışmaya başlaması) sonucunda yıllık ihracat istikrarlı olarak %20 artış gösterecektir. Bulgaristan’da yapılan sıfırdan (green-field) yatırımların, birçoğu ihracata yönelik olduğundan, yakın bir zamanda toplam ihracata olumlu etki yaratması beklenmektedir.

İthalatın yapısında da farklılıklar gözlenmektedir. Enerji kaynaklarının ithalattaki payında büyük bir artış gözlenmektedir. Yatırım malları ithalatında da % 34’ü aşan bir artış söz konusudur. Tüketim malları ve hammadde ithalatı daha düşük oranlarla artmaktadır.

Bulgaristan’ın 2005 yılında da, önceki yıllarda olduğu gibi önemli ticari partnerleri Avrupa Birliği ve Balkan ülkeleri olmuştur.

2005 yılında ihracatının %57’sini Avrupa Birliği ülkelerine, %29’unu ise Balkan ülkelerine gerçekleştirmiştir. İtalya, Almanya ve Yunanistan en çok ihracat yaptığı Avrupa Birliği ülkeleridir. Türkiye ise Bulgaristan’ın ihracatında ikinci sıradadır.

2005 yılında Bulgaristan’ın ülkeler itibariyle ihracatında 1.133 milyon € ile ilk sırada İtalya bulunmaktadır. İkinci yerde 991 milyon € ile Türkiye, üçüncü yerde 929 milyon € ile Almanya ve dördüncü yerde 891 milyon € ile Yunanistan bulunmaktadır.

İthalatında da Avrupa Birliği %50’lik payla ilk sıradadır. Almanya, İtalya ve Yunanistan sırayla en çok ithalat yaptığı Avrupa Birliği ülkeleridir. Balkan ülkelerinin ithalatındaki payı %15,7’dir ve söz konusu ithalatın % 38’i Türkiye’den gerçekleşmektedir.

Rusya, Bulgaristan’ın ithalatında Balkan ülkelerine eşdeğer bir öneme sahiptir. 2004 yılında Rusya’dan ithalatın toplam içinde payı %12,6’dır ve petrol fiyatlarının artışı nedeniyle 2005 %15,6’ya yükselmiştir. Rusya’ya ihracatının toplam ihracatı içindeki payı ise % 1,3’tür. Söz konusu rakamlar ve Bulgaristan’ın Rusya’dan genellikle enerji kaynakları ithal ettiği dikkate alındığında ülkenin ne denli Rusya kaynaklarına bağımlı olduğu ortaya çıkmaktadır.

2005 yılında Bulgaristan’ın ülkeler itibariyle ithalatında Rusya 2.294 milyon € ile birinci sırada, ikinci sırada 1.998 milyon € ile Almanya, üçüncü sırada 1.318 milyon € ile İtalya ve dördüncü sırada 888 milyon € ile Türkiye yer almaktadır.

Kaynak: www.dtm.gov.tr