Teminat Mektubu Kredi Olarak Kullanılabilir Mi ? - Koniks.com

Koniks.com
Kullanıcı adı:
Şifre:
Şifremi hatırla


    Ana Sayfa          Forumlar          Arama          Yardım           Kayıt Ol

Teminat Mektubu Kredi Olarak Kullanılabilir Mi ?


umut sengul
Üye

Toplam 2356 yazı
30/08/2009 :  03:18:50   Yazarın websitesini ziyaret et Website  Bu yazıdan alıntı yaparak yorum yaz Alıntı


Bankacilik ve finans enstrumanlarindan biri oldugu halde likit mi, nakit mi, teminat mi, kredi mi tartismalariyla hukuk adamlari, bankacilar ve kamu kurumu yöneticilerinin aralarinda tartistigi bu kavrami acaba yeterince taniyor muyuz? Teminat mektubu bir kredi olarak kullanilabilir mi? Is dunyasi yeterince kullanabiliyor mu? Kredi faizini haram sayan islami kesim tarafindan, faizi olmadığı için komisyon ve masraf karşiligi kesintileriyle alternatif bir kredi kaynagi mi? Bu yazimizda kafalardaki benzeri sorulari biraz olsun yanitlamaya çalisacagim.

Eger banka ve finans kuruluslarinin web sayfalarina bakarsaniz birbirine yakin olmakla birlikte farkli tarifler bulabilirsiniz. Yaptigimiz incelemelerde Vakıfbank'in tarifini, Dunya'da ki uygulamalarin tumunu kapsamasa da, ulkemizdeki uygulanan sekliyle en ozet ve kolay anlaşilir buldum. Ayrica bankanin bu enstrumani bir kredi olarak tanimla**** "Teminat Mektubu Kredisi" seklinde baslik atmasi da bizim acimizdan daha uygun bir yaklasim sergiliyor.

TEMINAT MEKTUBU NEDİR?

"Yurt icinde veya yurt disinda yerlesik gercek ya da tuzel kisiler lehine bir malin teslimi, bir isin yapilabilmesi ya da bir borcun vadesinde odenmesi v.b. konularda, sozkonusu yuklenimin yerine getirilememesi halinde, belirli bir tutarın kayitsiz sartsız odeneceginin bir mektupla taahhut edildigi kredi uygulamasıdır." http://www.vakifbank.at/index.php?id=544

TEMINAT MEKTUBU CEŞITTLERI NELERDIR?

Teminat mektubu cesitleri banka web sayfalarinda genellikle gecici ve kesin teminat mektuplari, avans teminat mektubu, gumruk idarelerine verilen mektuplar olarak sayiliyor. Bayilik ve distributorluk icin verilen mektuplarla, cok yaygin olmasa da kira sözlesmelerine baglı olarak verilen teminat mektuplariyla karsilasilmaktadir. Kapsam olarak limit ici ve limit disi, sure olarak da sureli veya suresiz mektup tanimlari yapilmaktadir.

TEMINAT MEKTUBU TARAFLARI KIMDIR?

Yukarıdaki tarif ve aciklamalar gösteriyor ki bankadan teminat mektubu alabilmek icin öncelikle uc tarafin olmasi (Garanti veren – BANKA, Garantiyi alan – MUHATAP ile Eylemi garanti eden tuzel kisi– LEHTAR) gerekirken, ortada MUHATAP ile LEHTAR arasında mal, gayrimenkul, teçhizat, taahhüt, v.b. konular için imzalanmış (Veya teminat mektubuna bagli olarak imzalanacak.) bir sözleşmenin olması gerekmektedir. Eğer LEHTAR'in bankada yeterli kredi portfoyu yoksa, kendisine teminat ve/veya kefil olarak kredi portfoyunu tahsis eden bir is adami veya yurt disi finans kurumundan soz edebiliriz ki buna KONTRAGAN (Kontrgaranti)veya GARANTOR (Garanti Veren) diyoruz. Ileriki satirlarda bu dorduncu taraftan özellikle yurt disi finans kurulusu-bankalar konusunda deginecegiz.

YURT DISINDA TEMINAT MEKTUBU CESİTLERI

Gelişmis ulke banka ve finans kuruluslari ile Dunya ticari hayatına baktigimizda ise henuz ulkemizde taninmayan farkli teminat mektubu cesitlerine de rastliyoruz. Bunlarin icinden en onemlileri asagidadir;
- Ozel metinli teminat mektuplari, - Performans bond, - Stand by akreditif,
Ozel metinli Teminat mektubu; Mektubu talep eden LEHDAR'in kullanim amacina yonelik olarak bankasi araciligiyla yapacagi talebe gore, teminat mektubuna ozel sart ve esneklikler konulmasi istenebilir. Ornegin: Nakde donusturulebilir, Kismen / tamamen Devredilebilir, …. Yil vadeli, gibi. Ozellikle yurt disi bankalardan saglanacak KONTRAGAN veya GARANTOR ozelliklerdeki mektuplarda amaca uygun olarak bu tip taleplerde bulunulmasi gerekebilir.
Performans Bond; Belli bir isin veya performansin sonucuna göre verilen genellikle kısa vadeli 3-6 aylik mektuplardir. Ben Turk bankalarinca bu tip bir enstruman kullanildiğini gormedim. Hatta bazi bankacilara soz ettigimde ilk defa duyduklarini soylediler. Halbuki LEHDAR'i, MUHATAP'in eksik taahhütlerine karsi gereksiz yere odeme sorumlulugundan kurtarabilecek bu yontemin kullanilmasi halinde, Turk hukuk sisteminde dava konusu olan bir cok muvazali konu baslamadan onlenebilecektir. Ornegin sporcu ve antrenorlere verilen vadeli teminat mektuplari sozlesmelerine eklenecek bir madde ile yeterli performans gostermedikleri takdirde odeme yapilmayacagi veya kismen yapilacagi seklinde teminat altina alinabilir.
Stand by akreditif; Ihracatcilar icin gecerli olan akreditifin bu sekli de bir teminat mektubu olarak kabul edilmektedir.

SIGORTALI TEMINAT MEKTUBU NEDIR?

Gelismis piyasalarda verilen teminat mektuplarinin ortak ozelligi sigortali olmasidir. Mektup miktariyla sinirli olmak uzere zarar karsiligi MUHATAP'a ödenir ancak, LEHDAR'in ard niyetli ve sozlesmeye aykiri bir eylemi yoksa bu meblag kendisinden tahsil edilmez. Sorun sigorta sirketinin avukatlari tarafindan odeme yapildiktan sonra incelemeye alinir. Eger LEHDAR kasitli ve suclu bulunursa, kendisine donulecek ve/veya uluslar arasi finans piyasalarinda kara listeye alinacaktir.
Dogal olarak bu
mektuplar, komisyon bedelinin disinda alinan sigorta bedeli nedeniyle daha masraflidir. Sigorta bedeli ise yapılan sozlesmenin niteligine ve LEHDAR'in risk durumuna gore degerbilir. Turkiye'de de Eximbank tarafindan yurt disinda mutahitlik hizmetleri yapan firmalar icin benzeri bir uygulama mevcut olup, mektubun bir kisminin karsilanmasi taahhut edilmektedir. Ancak burada mektubun haksiz yere tahsil edildiginin ispat sorumlulugu sigortaliya (LEHDAR) yuklenmektedir.

TEMINAT MEKTUBU BIR KREDI OLARAK KULLANILABILIR MI?

Turk bankalarindan alinan teminat mektubunun dogrudan kredi olarak kullanilmasi soz konusu degildir. (Avans teminat mektuplari haric.) Zaten sizin bankada bir kredi portfoyunuz yoksa teminat mektubu kullanamazsiniz. Kredi portfoyunuz varsa da zaten kredi kullanabiliyorsunuz demektir. Ancak teminat mektubu ile bir bankanin odeme taahhudu destegi, satin alinacak mal ve hizmetlerde daha uzun vade, daha fazla satin alim kotasi ve ek iskonto alinmasinda firsat yaratabilir. Bu da ticari faaliyetin gelismesi ve karliligin artmasi demektir. Hatta sermaye baglanmadan minimum Finansman maliyeti ile is yapabilme firsati dogacaktir. Keza MUHATAP'da, banka teminat mektubu aldigi icin kendisini daha guvencede hissedecektir.

Yurt disi bankalardan alinan teminat mektuplari ise yukarida acikladigimiz gibi KONTRAGAN veya GARANTOR nitelikli mektuplardir. Eger yurt disi banka, yurt icindeki bir bankanin teminat mektubu duzenlemesi icin mektup veriyorsa KONTRAGAN, yurt icindeki bankanin verdigi krediye karsilik teminat veriyorsa (Nakde donusebilen diye de bilinir.) GARANTOR diye adlandirilir. Iste GARANTOR ozellikli bir teminat mektubu ustelik TOP 100 veya daha iyi dereceye sahip banka tarafından verilmisse, kesinlikle en iyi sartlarda kredi kullanimi icin bir fırsattir. Diger bankalardan alınacak mektuplarda ise yurt ici bankanin veya ulusal bankalardan birinin muhabirlik iliskisi aranarak kredilendirme yapilir.

TEMINAT MEKTUBU KREDI OLARAK KULLANILDIGINDA MALIYETI NEDIR?

Yukardaki aciklamalardan sonra belki de hemen akla gelebilecek soruyu yanitlamaya calısacagim. Daha once de açıkladigim gibi yurt disindan alinan teminat mektuplari sigortalidir. Aslinda yurt disi finans islemlerinde bankalar riski ustlenmedikleri icin, kredi ve/veya teminat mektuplarini mutlaka bir sigorta sirketi uzerinden gecirirler. Bankalar sadece finans trafigini yönetir. Teminatlama isini sigorta sirketlerine birakmislardir. Ulkemizde neredeyse her bankanin bir sigorta sirketi oldugunu biliriz. Yurt disinda da sigorta sirketlerinin bankalari (Finans kuruluşları) var dersek yanlis olmaz.

Diyelim ki 3 yil vadeli bir teminat mektubu talebimiz var. Sigorta bedeli % 15, her yil için % 1 uzatma komisyonu odemeli olsun. Bize 3 yıllık maliyeti % 17 dir. Aracilik v.b. maliyeti ile % 18. Yillik maliyeti 18/3= % 6 eder. Eger siz bu mektubu bankaniza GARANTOR teminat olarak verirseniz, kullanacaginiz kredinin maliyetini de üzerine eklemeniz gerekir. Bu durumda karsilastirmayi odediginiz vade farkı veya cek kirdirma maliyeti ile yapmaniz gerekir. Ancak siz bu mektubu ustlendiginiz 10.000.000 USD lik ve uc yil süreli bir taahhudun, % 10 avansini almak icin kullanirsaniz, avans kullanma maliyetiniz % 18, isin toplami icinde ise maliyetiniz % 1,8 olacaktir. Eger karliliğiniz % 20 civarında ise % 1,8'lik maliyet onemlimidir? Hatta siz bu maliyeti elinizdeki pesin parayi kullanarak dusurdugunuz diger satin alim avantajlariyla gideremez misiniz?

ISLAMI KESIM ACISINDAN TEMINAT MEKTUBU KOMISYONU CAIZMIDIR?

Ulkemiz is yasaminda giderek agirligini hissettiren finans kuruluslari ve islami geleneklere gore ticaret yapmaya ozen gösteren is adamları icin faiz haramdır gorusu hepimizce malum. Bu konuda muhtelif gorusler olsa da, islam hukuku profesoru sayin Hayrettin KARAMAN'a gore, teminat mektubu kefaleti fertler arasi kefaletten farkli olup, kefaleti veren banka ve finans kuruluslarinin yaptiklari islerden dolayi aldiklari komisyon, masraf karsiligi olarak gorulmelidir. http://www.hayrettinkaraman.net/sc/00124.htm Teminat mektubunun sigorta masrafi ise zaten gider olarak yazilip, islami geleneklere de aykırı olmadigindan bir sakinca dogurmamaktadır. O halde "ya kendi oz sermayen veya ortaginin sermayesi ile is kurarak, yatirim yapabilirsin" gorusunun hakim olduğu bu girisimciler icin teminat mektubu kullanarak kredilendirme sistemi cok daha uygun bir finansman modeli olarak ortaya çikmaktadir.

IS DUNYASI TEMINAT MEKTUBUNU YETERINCE KULLANABILIYOR MU?

Ulusal bankalarda kredisi olan sirketler, teminat mektubu avantajlarindan yararlanabilmektedir. Genellikle ihaleye girmek icin kullanim yaygindir. Mal alimi, borc oteleme gibi kullanim aliskanliklari yeterli degildir. Kredi Garanti Fonu gibi kuruluslar ise yetersiz olup, son donemde KGF'nin kaynaklari arttirilarak cazip hale getirilme girisimleri gorulmektedir. Ancak formalitelerin yogunlugu ve uzunlugu nedeniyle is adamlarinca cazip bulunmamaktadir. Hala ipotek teminati ve sicili bozuk olmayan kefil gibi taleplerle is adamlarimiz onune engeller cikarilmaktadir.

Yurt disi bankalardan teminat mektubu almak da cok yaygin bir uygulama degildir. Halbuki elinde bir sözleşmesi olan isadami, Turkiye'de temsilcisi olan bir yurt disi banka veya finans kurulusundan teminat mektubu temin edebilir. Bu konuda aracilik hizmeti veren ciddi kuruluşlar az da olsa vardır. Kanimca onumuzdeki yillarda bu tip aracı kurum ve kuruluşlarin sayisinda artışlar olacagi beklenmektedir. En azindan AB'nin uyum yasaları cercevesinde sigortacilik sektorunun ulkemizde de gelismesine paralel olarak, ulusal bankalarimiz verecekleri kredi ve teminat mektuplarinda, gelismis batili ulkelerdeki uygulamalara benzer sigorta teminati olusturmaya baslayacaklardir. Henüz BASEL II kriterlerini dahi uygulama konusunda 2007 başlangic yili olarak kabul edilmesine ragmen alacagimiz cok yol varken, fazla iyimserlik olarak bu temennime katilmayanlar olabilirse de, yabanci bankalarin artan birlesme talepleri karsisinda, bizim geleneksel bankacilik aliskanliklarimizin cok kisa surede degisebilecegini dusunuyorum. Aslinda neredeyse tum bankalarimiz BASEL II hazirliklarini tamamlamistir. Basta KOBİ'ler olmak uzere is dunyamiz ise hala gelismeleri takip etmekte zorlanmaktadır.

Yerleşim : Belçika / Limburg  |  Meslek : İthalat / İhracat
Exportt
Yeni Üye

Toplam 29 yazı
31/01/2014 :  06:26:23  Alıntı
Teminat mektubu öyle bir kredi olarak kullanılır ki aklın hayalin şaşar. Sanırım Uluslararası sermaye piyasaları hakkında fazla bilgin yok. Sen bana 100m lik bir mt760 saglam teminat mektubu getir bak ben onu uluslararası sermaye piyasalarında nasıl nakite çeviriyorum. Çevirmekle de kalmam bu çevirdiğim para ile öyle bir fon işlemleri yaparım ki bu paranın en az 10 katı parayı kazanırım. Ama malesef bu tip işlemleri bizim insanımız bilmiyor:)

Yerleşim : Türkiye / Ankara  |  Meslek : Bankacılık-Finans
 

Mesaj gönderebilmek için öncelikle giriş yapmış olmanız gerekmektedir.

Henüz kayıt yaptırmadıysanız buradan üye olabilirsiniz.

Üye olarak:

  • Yeni yazılar gönderebilir,
  • Varolan yazılara yorum yapabilir,
  • Arkadaşlarım, favorilerim, kişisel mesajlaşma, haber merkezi, dosya merkezi, online üyeler gibi pek çok yardımcı araçlardan yararlanabilirsiniz.

» Hemen üye olmak için tıklayınız.


 

2.25 saniye.
15:42:48, 28 Mart 2024, Perşembe

Buradaki yazılar, yazarlarının ve Koniks.com®'un izni olmaksızın hiçbir yazılı, görsel yada sesli yayın organında yayınlanamaz. Eğitim amacı dışında, herhangi bir şekilde çoğaltılması yasaktır. Eğitim amaçlı çoğaltıldığı durumlarda, yazarla ilgili bilgilerin ve URL'nin belirtilmesi zorunludur.

Bu web sitesi bilgilendirme amacıyla iyi niyetle, amatör bir ruhla hazırlanmıştır ve yer alan her türlü bilgi genel nitelikte olup, doğruluğu, eksiksiz olması, güvenilirliği, yeterliliği ve güncelliği hiçbir surette sitemiz tarafından garanti ve taahhüt edilmemektedir. Yer alan görüş ve yorumlar tamamen Koniks.com üyelerinin kişisel görüşlerini yansıtmaktadır. Sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak iş kurma/yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir ve söz konusu bilgilere dayanılarak alınacak kararların neticesinde oluşabilecek yanlışlık veya zararlardan Koniks.com sorumlu tutulamaz.

© 2000-2024 Koniks.com İletişim   ||   Kullanım Şartları   |   Kurallar   |   Sitenin Kullanımı   |   Gizlilik   |   Yardım