Gıdada Fason Üretim Ve Haksız Rekabet - Koniks.com

Bu konuda fikrimi belirmeden önce (sonra bir ara vakit bulursam fikir belirteceğim:)) bir site bulduğum yazıyı buraya copy-paste yapıyorum (Yazı daha çok fason üretimin ne olduğuyla ilgili... - "www.gencbilim.com"dan aldım)

"Günümüzdeki ekonomik gelişmeler gerek ulusal, gerekse uluslararası düzeyde rekabeti ön plana çıkarmıştır. Rekabet, bazı yenilikleri de beraberinde getirmiştir. Bunun sonucunda üretim biçimleri de değişim göstermiş, geçen yüzyılda fason gibi bilinmeyen yeni bazı kavramlar gündeme gelmiştir.Fason üretimi en geniş anlamıyla iki firma arasındaki bir değişim ilişkisi biçiminde tanımlamak mümkündür.Öncelikle Avrupa olmak üzere tüm dünyada 1960’lı yıllarda başlayan işçi eylemleri ve 1970’lerdeki petrol krizi çoğu ülkede önemli ekonomik sıkıntılar yaratmıştı. İşgücü piyasası da bundan payını almış,işçiler sık sık greve gitmişlerdi. Grevlerde geçen süre, üretimin sürekliliği önündeki en büyük engeldi. Bunun etkisi büyük üretim yapan firmalar üzerinde daha da fazlaydı.Fason üretim bu gelişmeler üzerine ortaya çıktı. Kriz süresince zarara uğrayan büyük firmalar, özellikle tekstilciler, güvendikleri işçilerine biraz makine ya da sermaye vererek onların küçük atölyeler açmalarını sağladılar. Böylece hem maliyeti düşürmüş oldular , hem üretimde sürekliliği sağladılar. Maliyet düşmesinin nedeni atölye sahibi işçinin, üretimi çoğunlukla kendi ailesiyle birlikte gerçekleştirip, ayrıca bir işçilik ücreti ödememesinden kaynaklanıyordu. Fason üretim günümüzde de aynı biçimde işlemektedir.Fason üretim; ”biri diğerine göre ekonomik üstünlüğe sahip iki firma arsındaki ilişki sonucu, küçük firmanın büyük firma için anlaştıkları türde , miktarda ve kalitede sürekli olacak şekilde üretim yapması ve bu üretimi anlaştıkları tarihte teslim etmesidir”şeklinde tanımlanabilir.Tekstil ve konfeksiyon sektöründe ülkemizde ağırlıklı üretim biçimi olan fason üretim, genellikle küçük ölçekli firmalar tarafından gerçekleştirilmektedir. Türkiye’de olduğu gibi dünyanın çoğu ülkesinde üretim, istihdam, toplam işyeri sayısı, yaratılan katma değer gibi ekonominin başlıca göstergeleri içinde küçük ve orta boy işletmelerin ağırlıklı paya sahip olması, fason üretimin de ne derece önemli olduğunu göstermektedir. Bir yandan fason üretimin, öte yandan ise küçük işletmelerin önemi gün geçtikçe daha çok artmaktadır. Buna paralel olarak toplam işletmeler içindeki sayıları artmakta, istihdam içindeki payları da yükselmektedir. Böylece özelde fason, genelde küçük işletmeler hem büyümeyi sağlamakta hem de istihdam yaratmaktadırlar."

Gıdada bir trend perakendecilerin güçlenmesi, kendi private-label larını üretmesi ve bu yolla gıda markaları üzerinde baskı yaratması. Bu trenddi karşılamak için gıda üreticileri de birleşip güçlerini koruma yoluma gidiyor. En son (tam gıda sektorunde değil ama hızlı tüketim alanı olması itibariyle) PG, Gillete birleşmesine şahit olduk. Ülkemizde de artan şekilde bu birleşmeleri göreceğiz.

fason üretim, diğer bütün sektörde olduğu gibi gıda sektorunde de geçerli. Ancak, gıda çok özel. Güven duymak isteriz. Standartlarımız yüksek. Bir de rekabet nedeniyle, hırslı üreticilerin genetik değişiklik yapılmış gıdalar sunmasından tereddüt ederiz. Açıkcası, buradaki sorun tüketici açısından geçerlidir. Hukuki zemin, ve kalite standartları sağlandığı ölçüde fasonun haksız rekabet yarattığına inanmıyorum.

Yorumlarınıza teşekkürler.Prıvate label ürünlerin firmaları rekabete zorlaması açısından tüketiciye avantajı tartışılmaz.Benim rahatsız olduğum konu dev markaların ikinci kalite üretim yapan fason firmalara kalite standartı koymadan mamüller ürettirip ambalajlarının üstüne büyük puntalarla markalarını basmalarıdır.İşin ilginç tarafı bu ürünleri fason üreticinin kendi markasıyla sattığı fiyatın iki katı fiyata pazarlamaktadırlar.Tüketici haklarının ihlali burada ortaya çıkmaktadır.Fason ürettirmenin amacı güçlü markanın kendi kalite standartlarında ürünü düşük maliyetli üretip bunu tüketiciye yansıtarak rakiplerine karşı piyasada avantaj sağlamak olmalıdır diye düşünüyorum.ama bunun tam tersi oluyor.ürün fason üreticinin kaliye standartlarında üretilip güçlü markanın fiyat standartlarında satılıyor.Tüketicimizin ambalaj üzerini okuyup bilgi alma alışkanlığı ülkemizde yeterince oluşmadığı için bu ürünler hiçbir tüketici tepkisi almadan piyasaya çok yaygın olarak dağıtılabiliyor.Tüketici bilincinin yeterli olmaması nedeniyle marka imajının etkilenme riski azalmata ve dev markalar cesaretle bu işe devam etmektedir.Buna birkaç örnek türkiyede çikolata üretiminde lider firmalar Gaziantep'te faaliyet gösteren düşük kaliteli ürünler çıkaran fason üreticilere çikolatalı gofretler ürettirmektedir.Buna benzer örnekler sakız,bisküvi,şekerleme piyasasında sıkça görülmektedir.Fason üretimin istihdam,rekabet ve tüketici avantajı açısından faydaları muhakkaktır.Fakat yukarıda belirttiğim uygulamaların hem tüketiciye hemde markasının arkasında duran ve kendi markası altında üretilen hiçbir ürünü başka bir firmaya teslim etmemek için yatırım riskine giren firmalara zarar vermektedir diye düşünüyorum.Herkese sevgi ve saygılar.

ASC ARKADAŞ O KADAR GÜZEL AÇIKLAMIŞKİ KONUYU SÖZ KALMAMIŞ GERİYE.ARKADAŞLAR GAZİANTEP YERLİ ÇİN BU KONUDA.TAMAMEN KATILIYORUM KÜÇÜK ÖLÇEKLİ YEREL FİRMALAR BU YÜZDEN PİYASAYA HAVLU ATMIŞ DURUMDALAR.AMA SÖYLENECEK FAZLA SÖZDE YOK TABİKİ PİYASA SERBEST ALAN RAZI VEREN RAZI.BU KONUNUN ŞÖYLE BİR AVANTAKI OLDUGUNU DÜŞÜNÜYORUM.LİDER FİRMALARIN FİYATLARINDA DENGE UNSURU OLARAK TÜKETİCİYE AVANTAJ SAGLADIĞINI.YANILIYOR OLABİLİRİM AMA KARTELLEŞMENİN ÖNÜNÜ ALIYOR YADA DENGE UNSURU OLARAK DİĞER DEVLERİN ÖNÜNE BİR BARİYER OLABİLİYOR.